ORTAYLI’DAN ‘SELİMİYE’ AÇIKLAMASI: İHYA MI, İMHA MI?

Selimiye Camii ana kubbesindeki yeni kalemişleri uygulaması hakkında açıklamalarda bulunan Tarihçi-Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Yetkili mercileri Edirne Selimiye Camii’nin aslının korunması için acil müdahaleye davet ediyor, üst kurul tarafından verilen kararın iptalini talep ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

Tarihçi-Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, Selimiye Camii ana kubbesindeki yeni kalemişleri uygulaması hakkında açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Ortaylı tarafından “Edirne Selimiye Camii Kubbe Yazılan Restorasyonu: İhya mı, İmha mı?” başlığıyla yayınlanan açıklamada,“Dünya kültür mirasının en önemli eserlerinden sayılan ve Mimar Sinan’ın yüksek sanat anlayışıyla Türk-İslam mimarisine damgasını vurmuş olan Edirne Selimiye Camii’nin kubbesine, çinilerine, taş ve mermerlere işlenmiş bulunan yazılar aslen 16. yüzyılın meşhur hattatı Ahmed Şemseddin Karahisari’nin talebesi Hattat Hasan Çelebi tarafından yazılmıştır.
Bu kapsamda;
1. Edirne Selimiye Camii’ndeki Hasan Çelebi’ye ait Karahisari ekolündeki yazılar kesinlikle muhafaza edilmelidir.
2. Edirne Selimiye Camii’nin hiçbir yerine günümüz hattatlarından herhangi birisinin yazısı kesinlikle yazılmamalı, 450 yıllık bu tarihi mirasta, yaşayan bir hattatın imzasına yer verilmemelidir.
3. Tarihi camilerimizin dönemine ait yazıları konusunda uzman hattatlar ve hat sanatı akademisyenleri, restorasyon için oluşturulan bilim kurullarında yer almalı, bu konuda ayrıca danışma heyeti oluşturulmalıdır.
4. Selimiye Camii’ndeki yazılarda tespit edilen imla hataları varsa bunlar tashih edilmeli ve ayetlerin yanlış yazılması sebebiyle çoğu zaman anlam bütünlüğünü bile ortadan kaldıran bu tür sehivleri de muhafaza etmeye yönelik aşırı korumacı bir tutumdan vazgeçilmelidir.
5. Hat ve tezyinat konularında da birden fazla uzmandan teşekkül eden heyetler oluşturulmalı, bilim kurulundaki mimar, sanat tarihçi vs. branşlardaki uzmanlar yerine, doğrudan hat ve tezyinat uzmanı olan heyet üyelerinin ortak kanaatiyle hat ve tezyinata müdahale kararı alınmalıdır. Hat veya tezyinat hususunda özel bir ihtisası olmayan bilim kurulu üyelerinin sadece kendi ihtisas alanlarıyla ilgili konulardaki görüşleri dikkate alınmalıdır. Kültürel varlıklarımızın korunması, gelecek nesillere aktarılması ‘aslını bozmadan onarmak’ esasına bağlı kalınarak restore edilmektedir. Aslı bozularak yapılan restorasyon ihya edilecek eserin imha edilmesidir.
Konu hakkında yetkili mercileri Edirne Selimiye Camii’nin aslının korunması için acil müdahaleye davet ediyor, üst kurul tarafından verilen kararın iptalini talep ediyoruz.” ifadelerine yer verildi.

Ortaylı, konuyla ilgili olarak “Durdurun” başlığıyla yaptığı paylaşımda ise, “UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Edirne Selimiye Camii uzun zamandır restorasyondaydı. Şimdi kubbedeki tezyinatın (kalemişi ve hatlar) tamamen kazınıp yerine yeni bir kubbe tezyinatı yapılması kararı tartışılıyor.
Mimar Sinan imparatorluk coğrafyasına, imparatorluğun sanatına kendi üslubunu ve merkezi Osmanlı havasını veren dâhidir. Lütfen herkes 16. asır Türk mimarisine, büyük ustanın en büyük eserine sahip çıkmayı öğrensin. Sinan’ın eserleri, her kulun hatta her toplumun kendi tekeline alıp harcayacağı miras değil. Koca Sinan’ın örneğinin mevcut olmadığını dünya biliyor, söylüyor. Dedelerin büyük mirasına karşı bu uyuşuk halimizden kurtulalım. İşi yürütenlerin, yönetenlerin kontrolü, denetimi şart.” ifadelerine yer verdi.