CHP Edirne İl Genel Meclis Üyesi Ahmet Sarıgül, 65 ili etkileyen don felaketinin ardından üreticilerin TARSİM’den hak ettikleri desteği alamadığını belirterek, “Artık sadece ürün değil, güven de donmuş durumda” dedi.
Nisan ayında 65 ili etkileyen don felaketinin ardından birçok üreticinin sigorta primlerini ödemesine rağmen destek alamadığını söyleyen Cumhuriyet Halk Partisi Edirne İl Genel Meclis Üyesi Ahmet Sarıgül, TARSİM sistemine sert eleştirilerde bulundu. Sarıgül, Uzunköprü’de 625 dönüm arazide ceviz üretimi yapan kadın girişimci Ayşe Darıcan’ın yaşadıklarını örnek gösterdi.
Sarıgül, “Çiftçi için sigorta, umudun teminatı olmalıydı ama gelinen noktada TARSİM’e duyulan güven ciddi biçimde sarsılmış durumda. Değerlendirme süreçleri şeffaf yürütülmediği için, çiftçi kendini sistemin dışında hissediyor. Sigorta sistemi, çiftçiyi korumak yerine bürokrasiyle mücadeleye zorluyorsa, orada sadece ürün değil, güven de donmuş demektir. Cumhurbaşkanlığı kararıyla üreticilere destek ödemesi yapılacağı açıklansa da sigorta sisteminde yaşanan sorunlar üreticilerin yüzünü güldürmedi. TARSİM bilirkişileri zarar tespitlerini gerçek zararın çok altında yapıyor, destek kapsamına alınan alanlar ise toplam üretim kapasitesinin yalnızca yüzde 5’i.TÜİK verilerine göre Edirne’de yaklaşık 46 bin hektar meyve üretim alanı bulunuyor. Yani destek kapsamına alınan alan, toplam üretim kapasitesinin yalnızca yaklaşık yüzde 5’i. Zararın büyük bölümü ya kayıt altına alınamadı ya da destek kapsamı dışında kaldı.” dedi.
Edirne’nin meyve üretiminde ceviz ve armutun öne çıktığını ifade eden Sarıgül, verilen desteklerin yetersiz olduğunu söyledi.
Sarıgül, “İlde 2.400 ton ceviz, 3.357 ton armut üretiliyor. Kulağa iyi gelen destek rakamları, sahadaki üretici için gerçeği yansıtmıyor. Örneğin bir dekar ceviz bahçesinin yıllık bakım maliyeti 8–9 bin lirayı geçmiş durumda. Yüzde 100 zarar görene 5 bin lira veriliyor, hasar oranı düşükse bu destek 1.000–1.500 liraya kadar düşüyor. Bu destek çiftçinin ayağa kalkmasını değil, sadece düşmemesini sağlıyor” dedi.
Sarıgül, Uzunköprü’de 625 dönüm arazide ceviz üretimi yapan kadın girişimci Ayşe Darıcan’ın yaşadıklarını örnek gösterdi. Darıcan’ın 35–40 ton rekolte için 285 bin TL sigorta primi ödediğini ancak TARSİM bilirkişilerinin “0 zarar” raporu düzenlediğini aktaran Sarıgül, “Kendi bilirkişisini tutup yeni tespit yaptırmak zorunda kaldı, şimdi dava süreci devam ediyor. Hem sigorta primini ödeyen hem afet desteğinden mahrum kalan bir üreticiyle karşı karşıyayız.” diye konuştu.
Zirai don desteklerinin geçici bir nefes olduğunu belirten Sarıgül, kalıcı çözüm için önleyici adımların şart olduğunu söyledi.
Sarıgül, “Gerçek çözüm, don olduktan sonra değil, don olmadan önce önlem almaktır. Erken uyarı sistemleri, bilirkişi denetimi ve şeffaf tazmin süreçleri oluşturulmazsa her yıl aynı tabloyu yaşayacağız. Edirne’nin üreticisi bir yandan doğayla, bir yandan maliyetle, şimdi de sistemin kör noktalarıyla mücadele ediyor. Toprak donuyor ama asıl tehlike, adaletin ve güvenin donmasıdır.” ifadelerine yer verdi.
